Z różnych powodów niejednokrotnie musimy uzyskać informacje dotyczące sprzętu, na którym zainstalowaliśmy ulubioną dystrybucję systemu Linux. Poniżej przedstawiam narzędzia zarówno dla konsoli terminala, jak i graficzne, które zostały napisane w tym celu.
Narzędzia terminalowe
Dla początkujących przypomnę tylko, że konsola to program lub powłoka, gdzie wydajemy odpowiednie polecenia w celu uruchomienia programu lub wykonania skryptu, który ma nam zwrócić odpowiedni wynik operacji, wyświetlić żądane informacje itp. Narzędziem konsoli może być program lub skrypt. Każdy z nich posiada przełącznik, którego możemy użyć do wyświetlenia szybkiej pomocy dotyczącej użycia różnych opcji. Warto się z nimi zapoznać.
$ nazwanarzędzia --help
Szczegółowe informacje możemy uzyskać wydając np. polecenia
$ man nazwanarzędzia
lub
$ info nazwanarzędzia
inxi
Genialne narzędzie, z którego w większości przypadków najczęściej korzystam. Szybko możemy uzyskać podstawowe, a nawet bardziej szczegółowe informacje.
Jest to bardzo rozbudowany skrypt powłoki bash z wieloma opcjami, który pobiera szczegółowe informacje o sprzęcie z wielu różnych źródeł i poleceń w systemie oraz generuje schludny raport łatwy do przeczytania.
Ogólne informacje o systemie
$ inxi -Fxz
Jako ciekawostkę podam, że za pomocą inxi możemy również sprawdzić informacje o pogodzie. 🙂
$ inxi -wxxx -W warsaw,poland
Weather:
Report: temperature: 2.2 C (36 F) conditions: Clear sky
wind: from NW at 1.3 m/s (5 km/h, 3 mph) cloud cover: 5% humidity: 64.3353%
dew point: -5.1 C (23 F) pressure: 1009.97 mb (34 in)
Locale: Warsaw, Poland current time: czw, 3 mar 2022, 00:22:17
observation time: 2022-03-02 23:45:00 (Europe/Warsaw +0100)
Source: WeatherBit.ioCode language: JavaScript (javascript)lshw
Jest to małe narzędzie linii poleceń, które pobiera informacje z różnych plików znajdujących się w folderze /proc i generuje informacje o najważniejszych konfiguracjach i elementach sprzętowych komputera, m.in. konfiguracji płyty głównej, wersji firmware, konfiguracji pamięci, informacji o procesorach itd.
Lshw powinno być uruchamiane z uprawnieniami super użytkownika przy użyciu „$ sudo” lub użytkownika root, aby mógł pobrać i wyświetlić pełną ilość informacji. Jego uruchomienie bez podawania jakichkolwiek opcji spowoduje wyświetlenie wszystkich informacji o wszystkich wykrytych elementach sprzętowych.
$ sudo lshw
Pokazane informacje będą uporządkowane wg klas sprzętu: karty sieciowe, procesory, pamięć itp. Możemy zatem wyświetlić info dla tej klasy, która nas interesuje:
$ sudo lshw -class processor
Natomiast krótkie podsumowanie uzyskamy za pomocą przełącznika -short
$ sudo lshw -short
Wygenerowany raport można zapisać np. do pliku xml lub html:
$ sudo lshw -html > sprzet.html
hwinfo
Hwinfo to kolejne narzędzie do wykrywania sprzętu, które może raportować szczegółowe i krótkie informacje o wielu różnych komponentach sprzętowych. Potrafi pokazać więcej informacji niż lshw.
$ sudo hwinfo
$ hwinfo --short
Pokazanie informacji z danej klasy urządzeń:
$ sudo hwinfo --short --storage
Zapisanie pełnego raportu do pliku:
$ sudo hwinfo –all –log pelny_raport.txt
Inne
Oprócz wyżej wspomnianych mamy do dyspozycji również narzędzia dedykowane do danej klasy sprzętu. Wśród nich warto zwrócić uwagę na:
lscpu(info o procesorze)lspci(info o urządzeniach pci)lsusb(info o urządzeniach usb)lsscsi(info o urządzeniach scsi)lsblk(info o różnych urządzeniach blokowych tj. dyski, napędy flash, napędy optyczne itp.)nmcli(info dotyczące urządzeń sieciowych – polecenie bez przełączników wyświetli podsumowanie dotyczące kart sieciowych wraz z adresami ipv4, ipv6, dns, czy MAC; polecenie „nmcli device show” wyświetli pełne informacje o znanych urządzeniach, a na przykład „nmcli connection show” wyświetli przegląd aktywnych profili połączeń.)hdparm(info o urządzeniach sata)mhwd(narzędzie, które znajdziemy w dystrybucji Manjaro; służy do zarządzania sterownikami urządzeń, lecz za jego pomocą możemy również uzyskać podstawowe informacje o sprzęcie pci i usb)aplay -l(informacje o urządzeniach audio)- pliki w folderze /proc (można pobrać informacje bezpośrednio z pliku urżadzenia, np.:
$ cat /proc/cpuinfo
dmidecode
Na koniec listy narzędzi terminalowych chciałem wspomnieć o narzędziu innym niż wcześniej wymienione. Dmidecode pobiera informacje bezpośrednio z System Management BIOS (SMBIOS).
Wyświetlenie informacji z biosu komputera:
$ sudo dmidecode -t bios
Info dotyczące procesora:
$ sudo dmidecode -t processor
lub z pamięci:
$ sudo dmidecode -t memory
Narzędzia graficzne (GUI)
Dla osób, które nie mają ochoty pisać komend, poznawać ich składnie i opcje lub po prostu są bardziej przyzwyczajone do programów graficznych powstają również narzędzia, które posiadają GUI (z angielskiego – graficzny interfejs użytkownika).
CPU-X
Program ten jest odpowiednikiem Windows’owego programu CPU-Z napisanym dla systemu GNU/Linux i FreeBSD. Udostępniony jest na licencji Open Source.
Za jego pomocą możemy otrzymać informacje na temat:
- Procesora
- Płyty głównej
- Pamięci
- Systemu
- Kart graficznych
- Wydajności
Jak widać, oprócz informacji o elementach sprzętowych program prezentuje również informacje o wykorzystaniu, temperaturach itp. Dostępny jest w repozytoriach różnych dystrybucji, a ponadto autor udostępnia go jako AppImage.
Hardinfo
Hardinfo jest narzędziem graficznym, którego głównymi cechami są:
- Generowanie raportów (w formacie HTML lub zwykłym tekście)
- Synchronizacja wyników testów porównawczych
- Możliwość przeglądania informacji na zdalnych komputerach
Hardinfo jest prosty w użytkowaniu. Pozyskuje informacje zarówno ze sprzętu, jak i podstawowego oprogramowania. Może również wykorzystywać różne czujniki znajdujące się w maszynie i odczytywać z nich dane, np. czujniki temperatury.
KInfoCenter
KInfoCenter jest prostym programem wyświetlającym informacje o urządzeniach. Jest domyślnym tego typu narzędziem w środowisku KDE, ale można go zainstalować oddzielnie.
Jedną z jego zalet ważnych dla użytkowników laptopów jest to, że może wyświetlać szczegółowe informacje o baterii wraz z cyklami ładowania. Oprócz tego posiada dedykowaną kartę informacji o sieci z bieżącą analizą ruchu oraz kartę z dość szczegółowymi informacjami na temat grafiki.
Inne narzędzia graficzne
Oprócz wyżej wymienionych istnieją jeszcze inne, mniej lub bardziej znane. Należy do nich np. lshw-gtk, który jest graficzną nakładką na konsolowe narzędzie lshw, czy I-nex, który choć jeszcze do niedawna był całkiem użyteczny, to niestety ostatnia jego wersja 0.7.6 została wydana pod koniec 2016, co oznacza, że może nie być idealny w wykrywaniu najnowszego sprzętu.
Podsumowanie
Jak widać, wybór narzędzi jest spory, a przedstawione w tym poście stanowią jedynie przykłady najbardziej popularnych. Wiele z nich posiada podobną funkcjonalność i różni się głównie sposobem prezentacji danych. Dlatego nie jest aż tak istotne, z którego narzędzia skorzystamy. W każdej dystrybucji znajdziemy jakieś, które będzie zainstalowane domyślnie, a jeśli ktoś upodobał sobie jakieś konkretne narzędzie, to z dużym prawdopodobieństwem będzie można je zainstalować w swojej ulubionej dystrybucji Linux.